utrata elastyczności skóry i suchość skóry, uczucie pragnienia, kłopoty z oddychaniem pełną piersią, senność i osłabienie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, nerwowość. Objawy odwodnienia nasilają się w zależności od stopnia niedoboru wody. Wyróżniamy trzy fazy odwodnienia: lekkie, umiarkowane i ostre. U dziecka mogą występować drgawki gorączkowe, jadłowstręt, objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Biegunka oraz wymioty w czasie zakażenia rotawirusem mogą być tak nasilone, że często prowadzą do gwałtownego i ciężkiego odwodnienia oraz istotnych niedoborów pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania Elektrolity dla dzieci, ale także dorosłych, dostępne są w różnych smakach, takich jak: bananowy, truskawkowy, cytrynowy, malinowy, pomarańczowy czy jagodowy. Roztwór z elektrolitami należy sporządzić zgodnie z instrukcją dołączoną do preparatu. Zwykle przygotowanie roztworu polega na rozpuszczeniu zawartości saszetki w 200 ml Człowiek odwodniony ma suchą i zimną skórę, suche usta oraz oczy, które w poważnych przypadkach odwodnienia stają się zapadnięte. Inne objawy odwodnienia u dorosłych to: uczucie pragnienia, zmęczenie, bóle głowy, zawroty głowy lub oszołomienie, rzadkie oddawanie moczu, ciemnożółty mocz. . Noworodki i niemowlęta odwadniają się w zadziwiającym tempie – każdego roku z tego powodu na świecie umierają miliony dzieci! Dowiedz się, jak nie dopuścić do w organizmie dorosłego człowieka stanowi 55-60%, w ciele niemowlaka aż 75%. Gdy dodać do tego ograniczone możliwości doustnego przyjmowania płynów, wynikające choćby z rozmiarów żołądka, łatwo zrozumieć dysproporcję. A maluchy tracą wodę codziennie i to bardzo łatwo – nie tylko siusiając, ale także przed wodniste kupki, pot, płacz, ulewanie, a nawet oddychanie. Niewiele więc potrzeba, aby zaburzyć stan przyczyny odwodnienia u niemowlątZarówno u najmłodszych, jak i starszych dzieci oraz dorosłych najpowszechniejszym powodem szybkiej utraty wody z organizmu są infekcje żołądkowo-jelitowe. Silna biegunka, zwłaszcza jeśli połączona z wymiotami, potrafi każdego doprowadzić na skraj niebezpiecznego dla życia odwodnienia w przeciągu zaledwie kilku godzin. Ale myli się ten, kto myśli, że maluszek niemający biegunki nie jest zagrożony odwodnieniem. Wręcz przeciwnie, w pierwszych miesiącach życia ryzyko pojawia się często zupełnie w bardzo wielu przypadkach rodzice lądują z niemowlętami na pogotowiu tylko z powodu zbyt małych ilości przyjmowanych płynów. Może mieć to związek zarówno z kłopotami z karmieniem piersią, jak i butelką. Gdy dziecko źle ssie, jest za rzadko karmione lub sam okres karmienia jest zbyt krótki o odwodnienie naprawdę za kłopotami z podawaniem mleka, które dla dzieci do 6 miesięcy powinno być głównym, a nawet jedynym źródłem płynów, stoją też inne problemy. Zatkany nosek, rosnące ząbki, ból gardła czy ucha mogą powodować, że maluch odwraca głowę od piersi lub butelki. Rodzic musi w tym momencie zdawać sobie sprawę, że z każdą godziną ryzyko bywa również związane z wysoką temperaturą, zarówno w czasie choroby przebiegającej z wysoką gorączką, jak i w czasie ekstremalnych upałów, które powodują nadmierne pocenie i parowanie wody przez cienką skórę rozpoznać, że maluszek jest odwodniony?Nie dla wszystkich rodziców symptomy odwodnienia są oczywiste. Bywa, że kapryśność i drażliwość przypisujemy wszystkiemu od złego dnia po brak snu, zapominając, że w ten sposób objawia się również niedostatek wody w organizmie! Ponadto, pierwszymi oznakami umiarkowanego odwodnienia są również:Mniejsza ilość posiusianych pieluszek lub ich niezwykle lekka wagaCiemniejszy mocz, wyglądający na bardziej skoncentrowanySenność, brak ochoty do interakcjiBrak łez przy płaczuSuche, spierzchnięte ustaBrak apetytuNaturalnie, część z powyższych objawów może dotyczyć zupełnie innych przyczyn i dlatego tak ważne jest wnikliwe obserwowanie dziecka i kontrolowanie różnych aspektów potencjalnego odwodnienia. W przypadkach silnego odwodnienia do powyższych symptomów dochodzą jeszcze bardziej specyficzne, których już lekceważyć w żadnym przypadku nie wolno. Należą do nich przede wszystkim:Zapadnięte oczyZapadnięte ciemiączkoPrzyśpieszone bicie sercaBrak śliny w ustachWyraźnie pobladła skóra, która po uszczypnięciu nie wraca od razu do stanu przypadku pojawienia się jednego z tych symptomów należy bezzwłocznie zawieźć dziecko na pogotowie lub skontaktować się z odwodnienie niemowlęcia można leczyć samemu?W przypadkach lekkiego do umiarkowanego stanu odwodnienia rodzice powinny poradzić sobie sami z przywróceniem dziecka do równowagi. Oczywiście, w miarę możliwości nie zaszkodzi skontaktować się telefonicznie z lekarzem krokiem zaradczym jest oczywiście zwiększenia częstotliwości i długości karmienia, nawet jeśli oznacza to konieczność podania mleka modyfikowanego, bo pokarmu w piersi jest zbyt mało. Jednocześnie należy kontrolować nieustannie pieluszkę i sprawdzać, czy ilość wydalanego moczu się zwiększa. Dziecko warto również rozebrać, jeśli jest dość ciepłe, zdjąć z niego kocyk, a nawet przenieść je do chłodniejszego pomieszczenia, które ograniczy przypadku biegunki i/lub wymiotów karmienie piersią również powinno ulegać intensyfikacji, ale dzieci karmione butelką powinny otrzymywać mleko rozcieńczone o połowę. Tym sposobem będą piły więcej, zanim poczują się nasycone. Większość pediatrów zaleca również podawanie niemowlętom elektrolitów, dostępnych w aptece bez recepty. Są to preparaty przeznaczane do rozpuszczania w wodzie, bogate w związki mineralne wypłukiwane podczas biegunki i wymiotów. Dzieciom do 10 kg powinno podać się od 60 do 120 ml elektrolitu po każdym epizodzie, zaś cięższym nawet do 240 ml. Elektrolit można wlać do butelki ze smoczkiem, ale można go również podawać łyżeczką ze szklanki. Każdy łyk jest cenny!Odwodnieniu najlepiej zapobiegać!Wiedza o powodach i symptomach odwodnienia powinna być dla każdego rodzica przesłanką, aby raczej dmuchać na zimne, niż ryzykować. Oprócz śmierci odwodnienie może bowiem także powodować uszkodzenie nerek, rzucawkę, a także szok hipowolemiczny, czyli nagły spadek objętości krwi. Stąd reżim pitny każdego dziecka, zwłaszcza do ukończenia 12 miesiąca roku życia, powinien być stale pod nadzorem – w ciągu dnia między karmieniami nie powinno upływać więcej niż 3 godziny!Nie bójmy się też budzić niemowląt na karmienie i bezwzględnie unikajmy przegrzewania maluszków – od wypadów na plażę latem po przesadnie ciepłe ubieranie. Wreszcie, warto też aktywnie zapobiegać infekcjom żołądkowo-jelitowym – myjąc rygorystycznie ręce po powrocie do domu i ograniczając kontakt z obcymi dziećmi w wieku żłobkowo-przedszkolnym, zwłaszcza w okresie panujących gryp. Forum: Noworodek, niemowlę Chyba coś czytałam tu o tym na forum, ale nie mogę znaleźć. Czy takie lekko wklęśnięte skronie (obszar w sumie powyżej) to [Zobacz stronę]? Mam wrażenie, że trochę właśnie synkowi się to wklęsło i nie wiem, czy nie za bardzo panikuję. Dziecko je kiedy tylko ma ochotę, wypróżnia się regularnie, często. Nie ma innych objawów, ale to wklęśnięcie moim zdaniem jest nieco dziwne. Co robić z tym objawem? DZIECINoworodek, niemowlęOdwodnienie? Angina u dwulatka Mój Synek ma 2 lata i 2 miesiące. Od miesiąca kaszlał i smarkał a od środy dostał gorączki (w okolicach +/- 39) W tym samym dniu zaczął gorączkować mąż –... Czytaj dalej → Skubanie paznokci – Co robić, gdy dziecko skubie paznokcie? Może wy macie jakieś pomysły, Zuzanka od jakiegoś czasu namiętnie skubie paznokcie, kiedyś walczyłam z brudem za nimi i obcinaniem ich, a teraz boję się że niedługo zaczną jej wrastać,... Czytaj dalej → Mozarella w ciąży Dzisiaj naszła mnie ochota na mozarellę. I tu mam wątpliwości – czy w ciąży można jeść mozzarellę?? Na opakowaniu nie ma ani słowa na temat pasteryzacji. Czytaj dalej → Czy leczyć hemoroidy przed porodem? Po pierwszej ciąży, a bardziej porodzie pojawiły się u mnie hemoroidy, które się po jakimś czasie wchłonęły. Niestety teraz pojawiły się znowu. Jestem w 6 miesiącu ciąży i nie wiem,... Czytaj dalej → Ile kosztuje żłobek? Dziewczyny! Ile płacicie miesięcznie za żłobek? Ponoć ma być dofinansowany z gminy, a nam przyszło zapłacić 292 zł bodajże. Nie wiem tylko czy to z rytmiką i innymi. Czy tylko... Czytaj dalej → Pytanie do stosujących zastrzyki CLEXANE w ciąży Dziewczyny mam pytanie wynikające z niepokoju o clexane w ciąży. Biorąc od początku ciąży zastrzyki Clexane w brzuch od razu zapowiedziano mi, że będą oprócz bolesności, wylewy podskórne, sińce, zrosty... Czytaj dalej → Mam synka w wieku 16 m-cy. Budzi się w nocy o stałej porze i nie może zasnąć. Mój syn budzi się zawsze o 2 lub 3 w nocy i mimo podania butelki z piciem i wzięcia do łóżka zasypia dopiero po ok. 2 godzinach. Wcześniej dostawał w... Czytaj dalej → Dziewczyny po cc – dreny Dziewczyny, czy któraś z Was miała zakładany dren w czasie cesarki? Zazwyczaj dreny zdejmują na drugi dzień i ma on na celu oczyszczenie rany. Proszę dajcie znać, jeśli któraś miała... Czytaj dalej → Meskie imie miedzynarodowe. Kochane mamuśki lub oczekujące. Poszukuję imienia dla chłopca zdecydowanie męskiego. Sama zastanawiam się nad Wiktorem albo Stefanem, ale mój mąż jest jeszcze niezdecydowany. Może coś poradzicie? Dodam, ze musi to... Czytaj dalej → Czy to możliwe, że w 15 tygodniu ciąży?? Dziewczyny!!! Sama nie wiem co mam o tym myśleć. Wczoraj wieczór przed kąpielą zauważyłam przezroczystą kropelkę na piersi, ale niezbyt się nią przejełam. Po kapieli lekko ucisnęłam tą pierś i... Czytaj dalej → Jaką maść na suche miejsca od skazy białkowej? Dziewczyny, których dzieci mają skazę białkową, może polecicie jakąś skuteczną maść bez recepty na suche placki, które pojawiają się na skórze dziecka od skazy białkowej? Czym skutecznie to można zlikwidować? Czytaj dalej → Śpi albo płacze – normalne? Juz sama nie wiem co mam myśleć. Mój synek ma dokładnie 5 tygodni. A mój problem jest taki, że jak mały nie śpi, to płacze. Nie mogę nawiązać z nim... Czytaj dalej → Wielotorbielowatość nerek W 28 tygodniu ciąży zdiagnozowano u mojej córeczki wielotorbielowatość nerek – zespół Pottera II. Mój ginekolog skierował mnie do szpitala. W białostockim szpitalu po usg powiedziano mi, że muszę jechać... Czytaj dalej → Ruchome kolano Zgłaszam się do was z zapytaniem o tytułowe ruchome kolano. Brzmi groźnie i tak też wygląda. dzieciak ma 11 miesięcy i czasami jego kolano wyskakuje z orbity wygląda to troche... Czytaj dalej → 4 odp. Strona 1 z 1 Odsłon wątku: 3070 19 lipca 2011 16:32 | ID: 592098 Czy wiecie kiedy dziecko zaczyna być odwodnione?Odwodnienie zaczyna się wtedy, gdy zawartość wody w organizmie spada poniżej wartości niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania. Dochodzi o niego, gdy utrata wody wyniesie conajmniej 2 % ciężaru odwodnieniem mamy doczynienia przy ostrych biegunkach lub wymiotach, ale też często latem, gdy jest bardzo upalnie nasze dzieci szybko moga się dbacie aby do takiej sytuacji nie doszło?Co podajecie dzieciom do picia i jak często ?Czy zdarzyło się, że Wasze dziecko się odwodniło na tyle poważnie, że musieliście szukać pomocu u lekarza? 1 zuzia7-19891@ Poziom: Przedszkolak Zarejestrowany: 22-04-2011 06:29. Posty: 130 21 lipca 2011 13:57 | ID: 593779 Ja nie dopuszczam do odwodnienia. zawsze mam ze sobą herbatkę z BOBOVITY lub z HIPPA. Daję pić miej więcej co trzy godziny czami wypija ma na raz 100 ml, a czasem weżmie tylko kilka łyków. Ale daję zawsze. 2 Sonia Poziom: Pełnoletnia Zarejestrowany: 06-01-2010 16:15. Posty: 112846 21 lipca 2011 14:03 | ID: 593786 Przy biegunce i wymiotach podaję orsalit. To nawadnia organizm bardzo dobrze! Podaję picie łyżeczką, co minutę jedna łyżeczka. Zaś w upały moje chłopaki piją bardzo dużo. Woda, kompot, napój, sok.... Mnóstwo różnorodnych napojów zapobiega odwodnieniu. 21 lipca 2011 14:13 | ID: 593804 Podsuwam Młodemu szklankę z wodą bardzo często. I często pytam się Go czy chce Mu się pić. Pije tylko wodę, która musi być zimna (tj. z lodówki). Ostatnio edytowany: 21-07-2011 14:25, przez: Mama Tymka 4 alanml Poziom: Starszak Zarejestrowany: 27-10-2009 17:11. Posty: 30511 21 lipca 2011 14:21 | ID: 593815 Mojemu dziecku odwodnienienie nie grozi bo wprost uwielbia pić! Odwadnianiu się sprzyja także fizjologiczna niedojrzałość nerek pod względem zdolności zagęszczania moczu, czyli możliwości oszczędzania wody. Z tych fizjologicznych właściwości ustroju niemowlęcia wynika znacznie większa dobowa przemiana wodna sięgająca 10–20% masy ciała i około 1/3 wody pozakomórkowej (u ludzi dorosłych: 2–4% masy ciała i 1/9 wody pozakomórkowej).POLECAMY Tab. 1. Woda ustrojowa jako odsetek masy ciała Budowa ciała Niemowlę Dziecko Mężczyzna Kobieta Szczupła 80 70 65 55 Przeciętna 70 65 60 50 Otyła 65 60 55 45 Tab. 2. Przestrzeń wodna pozakomórkowa i śródkomór-kowa jako odsetek masy ciała w zależności od wieku Wiek Woda pozakomórkowa Woda śródkomórkowa Niemowlę 25–30% 30–40% Dziecko 20–25% 30–40% Dorosły 15–20% 30–40% Tab. 3. Podstawowe zapotrzebowanie dobowe na wodę w zależności od masy ciała Masa ciała Zapotrzebowanie wodne 10 kg > 20 kg 1500 ml + 20 ml na każdy kg > 20 kg Maksimum 2500 ml/dobę Dodatkowym czynnikiem mogącym sprzyjać odwodnieniu jest to, że niemowlę i małe dziecko są uzależnione od opiekunów i pragnienia nie są w stanie samodzielnie zaspokoić. Podstawowe dobowe zapotrzebowanie wodne, czyli ilość wody niezbędna do pokrycia przeciętnych strat z moczem, kałem oraz przez parowanie niewidoczne, przedstawia tab. 3. Podstawowe dobowe zapotrzebowanie jonowe (z wyjątkiem pierwszych dni życia) jest dla wszystkich grup wiekowych zbliżone i przedstawia je Tab. 4. Podstawowe dobowe zapotrzebowanie na jony Jon Zapotrzebowanie (mmol/kg Na+ 1,5–2,5 (śr. 2,0) K+ 1,6–2,5 (śr. 2,0) Ca2+ Mg2+ Cl- PO43- 0,1–1,0 0,1–0,7 3,0–5,0 0,5–1,0 Podstawowe dobowe zapotrzebowanie energetyczne (przemiana podstawowa, swoiście dynamiczne działanie pokarmów, straty z wydalinami oraz minimalna aktywność fizyczna) przedstawia tab. 5. Tab. 5. Podstawowe dobowe zapotrzebowanie energetyczne Masa ciała Zapotrzebowanie energetyczne 10 kg > 20 kg 1500 kcal + 20 kcal na każdy kg > 20 kg Maksimum 2500 kcal/dobę W pierwszych trzech dobach nawadniania nawet podstawowe zapotrzebowanie energetyczne nie musi być w pełni pokrywane. Wystarcza w tym okresie taka podaż energii w postaci roztworów glukozy, która chroni ustrój przed katabolizmem i kwasicą metaboliczną spowodowaną spalaniem własnych rezerw tłuszczowych. Noworodki wymagają 10–15 g glukozy/kg a niemowlęta i dzieci starsze 3–5 g glukozy/kg W związku z tym u noworodków stosuje się roztwory glukozy o stężeniu około 10%, a u niemowląt i dzieci starszych 5–7%. Stanom prowadzącym u dzieci do odwodnienia towarzyszy często gorączka i dlatego należy pamiętać, że każdy wzrost ciepłoty ciała o 1°C zwiększa zapotrzebowanie wodne (parowanie niewidoczne) i energetyczne o około 12%. W procesie uzupełniania strat wody i elektrolitów konieczne jest pokrycie zarówno zapotrzebowania podstawowego (patrz wyżej), jak i uzupełnienie zaistniałych strat. Są one uzależnione od stopnia i rodzaju odwodnienia. Charakterystykę różnych rodzajów odwodnienia przedstawia tab. 6. Tab. 6. Różnice między poszczególnymi rodzajami odwodnienia Rodzaj odwodnienia Izotoniczne Hipertoniczne Hipotoniczne Na+ (mmol/l) 133–145 > 145 297 woda Przyczyna biegunka wymioty  dost. H2O hiperwentylacja biegunka + gorączka moczówka prosta cholera poty w mukowiscydozie zespół nerkowej ucieczki soli Odwodnienie izotoniczne jest najczęstszym typem odwodnienia. Nasilenie strat wody i elektrolitów jest w tym typie odwodnienia równoważne. Zaburzeniu ulega głównie pozakomórkowa przestrzeń wodna, podczas gdy wewnątrzkomórkowa w zasadzie nie ulega zmianie. Z tego względu stosunkowo szybko wystąpić mogą objawy oligowolemii pod postacią tachykardii, spadku ciśnienia tętniczego krwi, zapaści i spadku diurezy aż do bezmoczu włącznie. Pragnienie związane z pobudzeniem ośrodka pragnienia pojawia się stosunkowo późno, a zaspokajanie tego uczucia płynami bezelektrolitowymi (wodą) może doprowadzić do hipoosmii. Najczęstszymi przyczynami odwodnienia izotonicznego są: ostra utrata krwi, wymioty bez względu na ich przyczynę, biegunka, utrata soków trawiennych przez przetoki. Deficyty wody i elektrolitów w odwodnieniu izotonicznym wyrównuje się płynami izotonicznymi. Odwodnienie hipertoniczne jest odwodnieniem, w którym deficyt wody jest względnie większy niż sodu. Dotyczy ono w sposób szczególny przestrzeni śródkomórkowej. Z tego względu dość późno dochodzi do wystąpienia objawów krążeniowych. Decydujący wpływ na obraz kliniczny wywiera odwodnienie komórek OUN objawiające się gorączką (aż do hiperpireksji), wzmożonymi odruchami, niepokojem, sztywnością karku i w skrajnych przypadkach drgawkami. Najczęstszymi przyczynami odwodnienia hipertonicznego są: biegunka z wysoką gorączką i niedostateczną podażą płynów, poty towarzyszące wysokiej ciepłocie ciała, niedostateczna podaż wody u chorych sztucznie wentylowanych, moczówka prosta, poliuria w przebiegu zdrowienia z ostrej niewydolności nerek. Choć sposób nawadniania w odwodnieniu hipertonicznym nadal wywołuje pewne kontrowersje, to jedno nie budzi wątpliwości: zbyt szybkie wyrównywanie znacznych niedoborów wolnej wody w tym typie odwodnienia prowadzić może do obrzęku mózgu i ciężkich, trudnych do opanowania drgawek. Odwodnienie hipotoniczne występuje najrzadziej. Spowodowane jest nadmierną utratą elektrolitów w stosunku do wody. W przestrzeni pozakomórkowej dochodzi do znacznej hipowolemii, a na skutek przemieszczania się wody z hipotonicznej przestrzeni pozakomórkowej do śródkomórkowej, do powiększenia tej ostatniej. W obrazie klinicznym wcześnie pojawiają się objawy hipowolemii (tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego krwi i hipotonia ortostatyczna, zapaść, skąpomocz i bezmocz). Częstymi objawami są także wymioty, wiotkość mięśniowa, osłabienie, apatia, śpiączka i niekiedy drgawki. Za zagrażające życiu stężenie sodu w tym typie odwodnienia przyjmuje się wartość 9%). Tab. 7. Kliniczne objawy odwodnienia Stopień odwodnienia I II III Ubytek masy ciała 9% Gałki oczne Prawidłowo napięte Nieznacznie zapadnięte Bardzo zapadnięte i podsychające Łzy Obecne Ograniczone Brak Jama ustna i język Wilgotne Suche Bardzo suche Pragnienie Pije normalnie, niespragnione Pije łapczywie, spragnione Pije słabo lub niezdolne do samodzielnego picia Oddech Prawidłowy Prawidłowy, przyspieszony Pogłębiony Tętno Prawidłowe Prawidłowe lub przyspieszone, słabo napięte Tachykardia, w ciężkich przypadkach bradykardia, tętno słabo napięte, nitkowate lub niewyczuwalne Powrót kapilarny Prawidłowy 2 s Wydłużony > 3 s Fałd skórny Rozprostowuje się szybko Rozprostowuje się powoli Rozprostowuje się bardzo wolno, > 2 s Ciemię Prawidłowo napięte Spłaszczone Zapadnięte, czasem niewyczuwalne Diureza Prawidłowa lub zmniejszona Zmniejszona Minimalna Ucieplenie kończyn Ciepłe Chłodne Zimne, marmurkowane, sine Orientacyjny niedobór płynów (ml/kg 50 50–100 > 100 Przyswojenie sobie tych objawów ma istotne znaczenie, gdyż jeśli nie dysponujemy dokładną masą ciała dziecka przed zachorowaniem, to tylko na ich podstawie można właściwie ocenić stopień odwodnienia. Odwodnieniu, bez względu na jego wyjściową przyczynę, towarzyszą zwykle różnie nasilone zaburzenia równowagi elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. Hipopotasemia jest zaburzeniem znacznie częstszym niż hiperpotasemia. Choć utrata każdego płynu ustrojowego wiedzie do strat potasu, to szczególnie narażeni na hipopotasemię są chorzy wymiotujący (znaczne straty i niemożność ich wyrównania). Innymi przyczynami hipopotasemii są: źle kontrolowana cukrzyca, jadłowstręt psychiczny, stosowanie diuretyków (zwłaszcza tiazydowych), gliko-, mineralokortykosteroidów, nadmierne straty nerkowe w kwasicy cewkowej. Hipopotasemia objawia się apatią, wiotkością mięśniową, parestezjami, tężyczką i niedrożnością porażenną jelit. Wpływa ona także niekorzystnie na czynność mięśnia sercowego. Mogą wystąpić skurcze dodatkowe, częstoskurcz nadkomorowy. W EKG stwierdza się spłaszczenie lub odwrócenie załamków T, obniżenie odcinka ST, pojawienie się fali U oraz zwiększenie i poszerzenie zespołów QRS. W przypadku zaburzeń rytmu należy zastosować wlew kroplowy do żyły centralnej z szybkością do 0,5 mmol/kg Podaż taką można stosować tylko pod kontrolą kardiomonitora i przy użyciu pompy infuzyjnej. W normalnych warunkach stężenie potasu w płynach kroplówkowych podawanych do żył obwodowych nie powinno przekraczać 20–(40) mmol/l. Stężenia wyższe: 60–80 mmol/l można stosować tylko do żył centralnych ze względu na drażniące działanie na śródbłonek naczyniowy i możliwość wywołania zapalenia żył. W zasadzie nie powinno się przekraczać dawki 5–7 mmol K+/kg Hiperpotasemia może być spowodowana: kwasicą (wypieranie potasu z komórek przez H+), hemolizą, martwicą mięśni poprzecznie prążkowanych, niewydolnością kory nadnerczy, niewydolnością nerek. Hiperpotasemia objawia się wymiotami, kolkami jelitowymi, niekiedy krwawą biegunką. Główne objawy dotyczą jednak układu sercowo-naczyniowego. W EKG manifestują się one: podwyższeniem załamka T, obniżeniem załamka R, zanikiem załamka P, obniżeniem odcinka ST i poszerzeniem zespołów QRS. W skrajnych przypadkach dochodzi do migotania komór. Przy stężeniach potasu powyżej 6,5 mmol/l w ramach postępowania leczniczego należy natychmiast wstrzymać jego podaż doustną i parenteralną, stosować dożylnie glukozę oraz doustnie lub doodbytniczo żywicę jonowymienną (np. sulfonian polistyrenu – Resonium A®) 1 g/kg w dawkach podzielonych. Żywicę przy podaży doustnej najlepiej jest rozpuścić w 70% sorbitolu w dawce 2 ml/kg a doodbytniczo w 20% sorbitolu w dawce 10 ml/kg Żywicę można stosować co 2 godz., pamiętać jednak należy, że jej podawanie niesie za sobą niebezpieczeństwo hipernatremii. Chory powinien być monitorowany kardiologicznie (stała kontrola EKG). Stężenia przekraczające 7 mmol/l, oprócz żywicy jonowymiennej, wymagają zastosowania dożylnie: 10% glukozy w dawce 5–10 ml/kg przez 30 min (ew. z dodatkiem insuliny 0,1–0,2 j./kg maks. 10 j.– konieczne monitorowanie glikemii); dwuwęglanu sodu w dawce 1–2 mmol/kg w ciągu 20–30 min (działa po około godzinie); 10% glukonianu wapnia w dawce 1 ml/kg w powolnej iniekcji pod kontrolą monitora kardiologicznego; albuterolu w nebulizacji: 40 kg mg. Niemożność trwałego obniżenia stężenia potasu jest wskazaniem do dializy. Równowaga kwasowo-zasadowa w ustroju utrzymywana jest na w miarę stałym poziomie (pH 7,35–7,45) przez niezwykle precyzyjne i zróżnicowane mechanizmy buforowe. Normy równowagi kwasowo-zasadowej w zależności od wieku zestawia tab. 8. Tab. 8. Normy równowagi kwasowo-zasadowej w różnych grupach wiekowych (według Albert Winters Acid-base equilibrium of blood in normal infants. Pediatrics 1966;37(5):728–732; Malan Evans A., Heesehde V. A comparative study of acid-base determination using the astrup micro-technique. S Afr Med J. 1965;10;39:575–577. Siggaard-Andersen O. The Acid-Base Status of the Blood. Scand J Clin Lab Invest 1967;15(70):1–134. Siggaard-Anderson O.: The Acid-Base Status of the Blood. Munksgaard, Copenhagen 1965) Wiek pH pCO2 BE HCO3- kPa mmHg mmol/l mmol/l Noworodki 7,26–7,48 3,24–8,00 24,3–60,0 -8,7 do +3,1 17,0–26,0 3.–6. 7,36–7,41 4,40–5,25 33,0–39,4 -1,0 do -4,6 20,3–23,5 6.–9. 7,37–7,43 3,85–4,73 28,9–35,5 -2,2 do -5,6 18,3–22,1 9.–12. 7,37–7,41 3,87–5,01 29,0–37,6 -2,4 do -5,0 18,3–22,5 12.–15. 7,36–7,44 4,07–4,97 30,5–37,3 -1,4 do -4,6 19,5–22,7 Dorośli 7,36–7,42 4,40–6,25 33,0–47,0 -3,5 do +2,5 21,0–27,0 Bardzo ważnym pojęciem związanym z równowagą kwasowo-zasadową jest tzw. pułapka lub luka anionowa (ang. anion gap). Jest to różnica między sumą stężeń sodu i potasu a sumą stężeń chloru i dwuwęglanów. Normalnie wartość ta wynosi około 12 mmol/l (8–16 mmol/l). Wartości wyższe niż 16 mmol/l wskazują na obecność w surowicy krwi innych anionów takich jak siarczanowe, fosforanowe, mleczanowe, salicylanowe, mrówczanowe, cytrynianowe, białczanowe, beta-hydroksymasłowe czy acetooctowe. Prawidłowe wartości pułapki anionowej przy towarzyszącej kwasicy spotkać można w przypadku kwasicy cewkowej lub znacznych stratach dwuwęglanów ze stolcami biegunkowymi. Czynnikiem decydującym o możliwości korzystania z tego pojęcia w różnicowaniu zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej jest rzetelność wyników laboratoryjnych. Biegunka jako najczęstsza przyczyna odwodnienia u niemowląt wpływa przede wszystkim na tzw. komponentę metaboliczną równowagi kwasowo-zasadowej. Najczęściej mamy do czynienia z utratą wodorowęglanów w stolcach biegunkowych oraz kwasicą związaną z katabolizmem spowodowanym niedożywieniem i np. gorączką. Znacznie rzadziej, przy towarzyszących biegunce intensywnych wymiotach, wystąpić może zasadowica metaboliczna. Mechanizm jej jest złożony i wynika, między innymi, z utraty kwaśnej treści żołądkowej. Zasadowicy towarzyszy zwykle hipokalemia wywołana utratą jonów potasowych z treścią żołądkową oraz przez nerki w przebiegu wtórnego hiperaldosteronizmu, a także paradoksalnie ciężka kwasica śródkomórkowa (wnikanie jonów wodorowych do komórek w miejsce jonów potasowych).... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź

odwodnienie u dziecka forum